Bilgi

Bu çalışmada yararlanılacak ana kaynak TypeScript resmi dokümantasyonu olacaktır.

TypeScript öğrenmeye başlamadan önce fikir ayrılıkları vardır. Bunlar;

JavaScript öğrendikten sonra TypeScript öğrenin.
İkinci fikir JavaScript öğrenmekle uğraşmayın TypeScript öğrenin.
TypeScript öğrenmek zaman kaybı.

Bu fikirlerden hangisi doğru? JavaScript ve TypeScript nedir? Farklılıkları var mı?

Bu bilgileri inceledikten sonra detaylı ve forum siteleri, videolar izleyerek ve kişinin kendisi karar vermelidir. Bu konuya sayfa sonunda detaylı şekilde inceleyeceğiz. Şimdi JavaScript, TypeScript hakkında temel bilgi verilecektir.

JavaScript

JavaScript 1995 yılında Brendan Eich tarafından geliştirilen programlama dilidir. Piyasaya sürüldüğü ilk zamanlarda web sayfalarını etkileşimli hale getirmek için kullanılmıştır. Teknolojinin gelişmesi ile JavaScript sunucu (backend Node.Js, Express.Js) ve istemci (frontend, React, Vue) taraflı uygulama geliştirileblien programlama dilidir.

İstemci Taraf

Tarayıcıların bir sunucuya bağlanmadan komut dosyalarını çalıştırmasıdır. Kod istemci bilgisayarın tarayıcısında çalışır. (Google Chrome, Moziila, Opera vb). İstemci tarafta açılır menü, veri doğrulamak için dinamik arayüz bileşen kullanılır. Bu aşamada JavaScript dinamik, responsive (duyarlı) web sayfası/siteler oluşturulur.

Teknolojinin gelişmesi ile JavaScript'in framework (çerçeve) olan React, Vue, Angular, Svelte ile UI (User Interface) oluşturulmaktadır.

Sunucu Taraf

İstemci taraf kıyasla tarayıcı yerine web sunucusunda çalışır. Buradaki yapının mantığı kullanıcıdan alınan cevap (response) internet protokolleri üzerinden sunucuya gönderilir. Sunucu bu istekleri olumlu (HTTP Status 200) olumsuz (HTTP Status 400) döndürür. Burada veritabanı ve API işlemleri yapılır.

Web Sunucusu

Sunucu bir bilgisayardır. Bu bilgisayarda web sitesinin dosyaları saklanmaktadır. (Video, resim, HTML dosyası, JavaScript dosyası vs) İnternete bağlanarak diğer bilgisayarlar ile iletişime geçmektedir.

Yazılımsal olarak internet protokollerini kullanarak diğer bilgisayarlarla iletişime geçer. Bu protokoller HTTP, TCP, UDP, IP'dir.

TypeScript

Microsoft tarafından geliştirilen programlama dilidir. TypeScript statik tür denetleyicisidir.TypeScript resmi sayfasında bu şekilde tanımlanamktadır. (aşağıda)

TypeScript aslında bir JavaScript'tir. JavaScript'in üst kümesidir. JavaScript'ten farkı statik tip özelliği (aşaığda belirtildi.), ayrıca arayüz, jenerik, tür çıkarımı, veri değiştiricileri mevcut olup JavaScript'te yoktur.

TypeScript Statik Tür Denetçisi

Koddaki hataları çalıştırmadan tespit etmeye statik kontrol denir.

Üzerinde işlem yapılan değer türüne göre hata olup olmadığını belirlemeye statik tip kontrolü denir.

Statik tür denetleyicisi programı yürütmeden önce hataya karşı kontrol ederken değer türüne göre yapar.

Tünelin Ucunda Işık

Kısaca TypeScript ve JavaScript hakkında bilgi verildi. TypeScript, JavaScript'in üst kümesi olduğundan ilk JavaScript öğrenmek TypeScript için aşina olacaktır. Temelde kodlar aynı olsa bile çalışma mantığı ve yazım farklılıkları mevcuttur. JavaScript bilmeniz TypeScript'e adapte olma konusunda faydası olacaktır.

TypeScript JavaScript ile benzer olsa da farklılık vardır. JavaScript öğrenemden TypeScript öğrenmek kafa karıştırıcı olabilir. Yapısı gereği TypeScript statik tür denetçisidir. JavaScript'te bu özellik yoktur. Aynı kod js uzantılı dosyada hata vermezken ts uzantılı dosyada hata (daha doğrusu tip kontrolü uyarısı) verecektir. Kodumda hata mı var motivasyon bozukluğuna sebep olabilir.

TypeScript öğrenmek vakit kaybı olup olmadığı kişinin kendi araştırması ve yazdığı kodlara bağlı olup bunun hakkında fazla cevap yazmayı tercih etmiyorum.

Uyarı

TypeScript ile alakalı olduğundan JavaScript hakkında detaylı bilgi verilmeyecektir.

Özet

TypeScript, JavaScript'in üst kümesidir Microsoft tarafından oluşturulmuştur. JavaScript'ten farkı tip denetimi olmasıdır. JavaScript 1995 yılında Brendan Eich tarafından oluşturulan programlama dilidir. JavaScript ilk başta istemci (tarayıcı) tarafta çalışmaktaydı. Teknolojinin gelişmesi ile sunucu tarafına da çalışabilmektedir. TypeScript Statik tür denetçisidir. Program yürütülmeden önce hataya karşı kontrol yapar. TypeScript öğrenme strateji vs kişiye bağlı olup yorum yapmıyorum.

Başlamadan Önce